TERMAL KONFOR
Özet
İnsanların yaşamlarını sağlıklı ve
güzel bir şekilde sürdürebilmeleri için yaşadıkları konutları iklimsel,
işitsel, görsel ve pek çok konfor koşulunu iyi bir düzeyde sağlaması
gerekmektedir. Yaşanılan yerin hava şartlarının iyiliği ya da kötülüğü ne olursa
olsun elimizden geldiği şekilde bunları iyi hale getirebiliriz bu yüzden
hayatımızda termal konfor denilen yani şartları iyi hale getirebileceğimiz
olanaklarımız vardır.
Giriş
Termal konfor
nedir ve termal konforu sağlamak için neler yapmamız gerekir burada size
bunları anlatacağım. Yapılan anketlerle de sağlık açısından nelerin kullanıma
uygun nelerin daha sağlıklı ve rahat biçimde yapılacağını göz ününde
bulunduracağız.
Termal Konfor Nedir?
Termal
konfor denilince ilk akla gelen konu hava sıcaklığıdır. Hava sıcaklığı önemli
bir termal konfor göstergesi olsa bile
tek başına geçerli bir ölçüt değildir. Hava sıcaklığı her zaman diğer dış
faktörlerle ve kişisel durumlarla birlikte göz önünde bulundurulmalıdır.
Edremit Körfezi’nin
Genel Hava Şartları
İklimi
İlçenin
iklimi Akdeniz iklimi karakterindedir. Kışlar genellikle ılık ve yağışlı,
yazlar sıcak ve kurak geçer. Isı en sıcak aylarda gölgede 30-35 derece, soğuk
günlerde -5 dereceyi geçmez. Ortalama sıcaklık +20 derecedir. Rutubet
ortalaması 65 olup, hava basınçları 740-770 arasında değişir.
Bitki Örtüsü
Deniz seviyesinden 500
metreye kadar genel olarak zeytin ağaçları, bundan sonra çam ağaçları ile
kaplıdır. İlçe topraklarının deniz kıyısı uzunluğu 35 km’dir.
Termal Konfor Nasıl
Sağlanır?
Termal
konforu etkileyen hem çevresel hem de kişisel etkenler vardır. Bu faktörler
birbirinden bağımsız olmakla birlikte, bir araya geldiğinde çalışanın termal
konforunu etkileyen unsurlardır. Bu etkenler şu şekildedir;
Çevresel Faktörler:
·
Hava
sıcaklığı
·
Radyan
ısı
·
Hava
hızı
·
Nem
Kişisel Faktörler:
·
Giyim
·
Metabolik
sıcaklık
Çevresel Faktörler
Hava Sıcaklığı
Hava sıcaklığı insan vücudunu
çevreleyen havanın sıcaklığıdır. Santigrat (°C) ve ya Fahrenayt (°F) olarak
ifade edilir.
Radyan Isı
Isı sıcak
bir nesneden yayılan ısıdır ve ortamda ısı kaynağı varsa mevcuttur. Bu ısı,
vücudumuzu çevre ile yapılan ısı alışverişinde, hava sıcaklığına göre daha fazla
etkiler. Vücudumuz neredeyse siyah ve mat bir nesnenin soğurduğu ısı kadar
radyan ısı soğurur. Ancak bu durum yansıtıcı giysiler giyilerek azaltılabilir.
Radyan ısı kaynaklarına örnek olarak güneş, ateş, elektrik yangını, ocak,
buharlı makineler, kurutucular, sıcak yüzeyler, makineler(bilgisayar,
televizyon, vs.) verilebilir.
Hava Hızı
Hava
hızı ortamda hareket eden havayı belirtir ve eğer hava hızı ortamdan daha serin
ise çalışanın serinlemesine yardımcı olur. Hava hızı, termal konfor için önemli
bir etkendir, çünkü insanlar hava hızına karşı oldukça duyarlıdır.
Kapalı ortamlarda yapay olarak soğutulmuş durgun hava,
insanların havasız hissetmesine sebep olabilir. Aynı zamanda bu durum havada
bir kokuya sebep olabilir.
Sıcak ve nemli ortamlarda hareket eden hava, konveksiyon
yönetimiyle vücuttaki ısı kaybını hızlandırabilir. Serin ortamlarda ki hava
hareketleri ise cereyan etkisi yaratır. Hava sıcaklığı, deri sıcaklığından
düşükse, ısı kaybında gözle görülür hareketlilik yaşanır.
Fiziksel aktivite de hava hareketini etkiler, dolayısıyla
hareketli işler yapılan ortamlarda hava hızı bu durum göz önünde bulundurularak
ayarlanmalıdır.
Nem
Su
kaynatıldığı zaman oluşan su buharı, havayla karıştığı zaman havada ki nemi
oluşturur. Nem oranı havada ki ne miktarının, havanın içinde bulunabilecek
maksimum nem miktarına oranıdır ve barometre ile ölçülür.
%40 ile %70 nem oranı termal konfora fazla etki etmez. Birçok
ofiste bilgisayar kullanımı nedeniyle nem oranı bu aralıkta tutulur. Ancak
iklimlendirme sistemi bulunmayan çalışma alanlarında ve ya mevsimsel hava
durumunun iç mekânları etkilediği ortamlarda nem oranı %70’ten fazla olabilir.
İç mekânlarda ki nemi arttıran en büyük etken, içeride kurutma işlemi
yapılmasıdır.
Nemli ortamlarda havada yüksek oranda su vardır, bu da deride
ki terin buharlaşmasını engeller. Sıcak ortamlarda nem çok önemlidir çünkü eğer
nem oranının %80’den fazla ise ter buharlaşmaz. Terin buharlaşması insanlarda
ki ana ışı düşürme mekanizmasıdır.
Buhar geçirmez kişisel koruyucu donanımlar kullanıldığı
zaman, giysinin içinde ki nem artar çünkü çalışan teri buharlaşmaz.
Kişisel Faktörler
Giyim
Giysilerimizin
başlıca amacı vücudumuzun ısı kaybını sınırlandırmaktır. Termal konfor giysilerin yalıtkan etkisiyle
oldukça alakalıdır. Çok kalın giysiler, ısı stresinin birinci sebebidir. Bu
durum ortam sıcak olmasa da geçerlidir. Eğer giysilerimiz yeterince yalıtım sağlamıyorsa,
çalışan soğuğun yol açtığı hastalıklara ve ya yaralanmalara maruz kalabilir.
Soğuk ısırması ve ya hipotermia bunlara birer örnektir.
Giyim hem termal konforsuzluğun sebebi hem de klimatik
durumlara uyum sağlamak için bir kontrol mekanizmasıdır. Üşüdüğümüzü
hissettiğimizde giyiniriz. Sıcak hissettiğimizde ise üzerimizde ki giysileri
azaltırız. Ancak birçok şirket maalesef çalışanlarına verdikleri üniformalarla,
çalışanların bu yeteneğini kısıtlar.
Metabolik Sıcaklık
Çalışma
oranı, termal risk değerlendirmesi için önemlidir. Bu oran çalışanların iş
yaparken ki aktivitesini ve vücutlarının ortaya çıkardığı metabolik sıcaklığı
belirler. Ne kadar çok fiziksel iş yapılırsa, vücut o kadar ısı üretir. Ne
kadar ısı üretirse, o kadar ısınında dışarıya atılması gerekir. Metabolik
sıcaklığın termal konfora etkisi büyüktür.
Bir çalışanın termal konforunu arttırmak için o çalışanın
kendisine has fiziksel karakteristiğini de göz önünde de durdurmak gerekir.
Hava sıcaklığı, nem oranı ve hava hızı sabit olsa bile boy, kilo, yaş,
kondisyon ve cinsiyet gibi faktörler aynı ortamda çalışan insanların ayrı
hissetmelerine sebep olabilir.
Bu
kitap temelde yazar ve Danimarka Teknik Üniversitesi ve Çevre Araştırma
Enstitüsü, Kansas Eyalet Üniversitesi'nde meslektaşları tarafından yapılan
araştırma bir hesaptır.
Termal konfor literatürde veri geniş olmasına rağmen, ayrık
ve termal konfor genel teorisi ile ilgili değildir. Sonuç olarak, bilgi hizmet
etkileyen faktörler çoğu literatürde muadili durumları verir birbirlerinden
bağımsız olarak değiştiği için pratikte kolayca uygulanabilir değildir.
Yazarı adamın termal durumunun belirlenmesinde en önemli
konusudur tüm fiziksel faktörlerin kombine termal etkisi olduğunu görüşünü
benimsemiş ve o termal yaratacak tüm değişkenler kombinasyonları tanımlayan
"bir genel konfor denklemi içine bu kavramı gelişir konfor. "
Konfor denkleminin sayesinde bu nedenle, hava sıcaklığını
hesaplamak termal konfor yaratacak ışıma sıcaklığı, hava hızı ve nem değerleri demek,
herhangi bir aktivite düzeyi ve herhangi bir giysi için, mümkündür.
Bu iddia çok dikkat çekecek ve termal konfor önümüzdeki
birkaç yıl içinde çok iş referansı olmadan görünür olacaktır olası değildir
"genel konfor denklemi."
Kitap üzerine bölümler içeriyor: termal konfor için Koşullar;
Konfor denkleminin uygulaması bazı özel faktörlerin etkisi; Termik ortamlarda
pratik değerlendirilmesi; ortalama radyant sıcaklık Hesaplanması iki detaylı
bölüm; İnsan vücudu için radyasyon verileri; Termal çevre analizi ve son bölüm.
Bu kitap iyi denklemleri ve grafikleri nasıl kullanacağınızı
gösteren örneklerle, yazılı ve üretilir. Bu ısıl konfor alanında çalışan
insanlar için gerekli okuma olacak ve insanın çevre bu yönüyle ilgilenen
herkese çekincesiz tavsiye edilebilir.
Edremit Körfezinde
Yapılan 100 Kişiye Sorulan Ankete Göre;
Çoğunluk
olarak merkezi sistem kaloriferli ısıtma kullanmaktadır. Edremit ve civarlarına
doğal gaz gelmediği için kullanan kimse yoktur.
Yaşayanların
çoğu orta yaşlı olduğu için kış aylarında rahatsızlıklar hissediyorlar bu
yüzden sevilmeyen mevsim kış aylarıdır. Yaz ayları sevilen aylardır bu yüzden
rahatsızlık duyma oranı azdır.
En çok
kullanılan PVC çünkü daha sağlıklıdır. Soğuğu, sesi geçirmiyordur. En az
kullanılan ise metal doğramlardır.
En çok
kullanılan lamine parkedir en sağlıklısı olduğu için en az taş zemindir eski
evlerde kullanılır çünkü ısınması, temizliği zordur bu yüzden pek tercih
edilmez.
Evlerin genelinde nem olmuyor çünkü çoğu
yalıtımlı ve ya yapısı sağlamdır. Nem olanların ise evlerinin yapısı eskidir
sağlam ve yalıtımlı değildir.
Evlerinde
ısı korunanlarının çoğunda ısı yalıtımı ve ısı kaybını önleyecek maddelerin
olmasıdır. Isı kaybı olanlarınsa genelinde ısıtma sorunu ve sorunlu evlerin
olmasıdır.
Metot
Edremit körfezinin termal konforla
ilgili araştırmasını yaptım. Bununla ilgili sonuçları ekledim. O bölgede
yaşayanlarla bir anket yaptım anketimin sonucunu da grafiksel olarak makaleme
ekledim.
Sonuç
Genelde
evlerin çoğunda yalıtım vardır. Doğal gazın gelmemiş olmasından şikâyetçilerdir.
Evlerin çoğu apartman şeklindedir, ilçenin kıyılarında tek katlı evlerin
görülmesi daha olağandır.
Kaynakça
